Deprem gerçeği hayatımızın bir parçası olarak yer almaktadır.  Hayatımızın her alanında depreme yakalanabilir, sarsıntı hissedilmesiyle birlikte genellikle yapılar hasarsız olsa bile bilgi eksikliği nedeniyle panik yaparak yaralanabilir veya endişelenebiliriz. Dünyada henüz hasar yapıcı depremleri önceden tahmin eden bir teknolojik sistem veya yöntem henüz bulunmamaktadır. Ancak, yapılan çalışmalar, geliştirilen yöntem ve sistemlerle hazırlık yaparak, önlem alarak, deprem bilinci artıran eğitim ve tatbikatları hayatımızın odağına koyarak depremlerin oluşturabileceği zararları azaltmak mümkündür. Depremlerin oluşturacağı zararı azaltmanın birinci yolu elbette deprem dayanıklı yapı ve altyapıya sahip olmaktır. Bunun içinde yapıların yerleşim yerlerinin belirlenmesi, düzgün zemin etüdü ve bu zemine uygun projelerle, doğru malzeme ve işçilikle yapıların yapılmasıdır. İkincisi kullandığımız yapıların zaman içerisinde nemden koruyacak her türlü bakım onarımı yapmak, binaya kullanım sırasında ek yük getirmemek, binaları izinsiz bir şekilde projelendirildiği şekilden bozmamak ve başka amaçla kullanmamaktır. Ülkemizde zaman zaman değişen yapı yönetmeliklerine uygun yapılmış, mühendislik hizmeti ile inşa edilmiş ve zaman içerisinde kullanıcılar tarafından kolon ve kirişlerine zarar verilmemiş yapıların çoğu depremler sonucunda ayakta kalmaktadır. Ancak, depreme dayanıklı yapının içerisinde ve üstünde bulunan yapısal olmayan unsurların da mutlak önlemler alınarak depremler sırasında savrulmaması, devrilmemesi için gerekli önlemlerin alınarak bu yapısal olmayan unsurların oluşturacağı zararların da azaltılma çalışmalarının da gerçekleştirilmesi gereken diğer çabalardır. Büyük depremlerin artçı depremleri iki yıldan fazla süreceği unutulmamalıdır.  Deprem zararlarını azaltmak için her aile, işyeri ve kurumun birer afet ve acil durum planı olmalıdır.  Deprem öncesi, sırası ve sonrasındaki yapılacaklar ve doğru davranışlar bu planda yer almalı ve herkes bu plana uygun davranmalıdır.     

Depremden önce evinizde bazı değişiklikler yaparak yaralanmaların ve hasarların önlenmesine yardımcı olabilirsiniz. Şiddetli sarsıntı büyük mobilya ve aletleri devirebilir, ağır eşyaları dolaplardan, raflardan fırlatabilir ve dolapları açabilir. Bu olayların yaşanmasını önlemek için:

  • Kitaplıklar, dolaplar ve raflar gibi uzun, bağımsız mobilyaları “L” köşebentler, köşe braketleri veya metal çubuklar kullanarak duvara sabitleyiniz.
  • Çerçeveli resimleri ve aynaları yataklardan, kanepelerden ve sandalyelerden uzaklaştırınız
  • Duvarlara asılı her türlü ayna, tablo veya biblo gibi asılı eşyaları duvara çiviyle değil kancalı vida ve dübellerle sabitleyiniz.
  • Ağır eşyaları dolap ve rafların üst katlarından yere yakın yerlere taşıyınız.
  • Buzdolaplarını, dondurucuları, çamaşır makinelerini ve kurutucuları sabitlemek için güçlü dokuma kayışlar ve mandallar kullanınız. 
  • Su ısıtıcılarını zincir, çelik gergi teli veya metal kayışlarla duvara sıkıca sabitleyiniz. 
  • Çıkış yollarınızı kapatacak her türlü eşyayı sabitleyin veya ortamdan kaldırınız.
  • Kapı arkalarına rulo halinde halı, kilim veya ütü masası koymayınız.
  • Sızıntı olması durumunda veya yetkililerin talimatıyla elektrik enerjinizi, suyunuzu ve gazınızı nasıl kapatacağınızı öğreniniz. Gaz sızıntısından şüpheleniyorsanız gaz vanasını kapatınIZ ve derhal evinizden çıkınız. Sayaçta gaz kesildikten sonra tekrar açmaya çalışmayınız. 

Afet öncesi yapmamız gerekenlerden biri her evde bir afet ve acil durum çantası hazırlamaktır.  İlk 72 saatte yardım ekipleri ulaşana kadar ihtiyaçları karşılayacak malzemelerden oluşan bir afet çantası önem taşımaktadır. Afetlerden hemen sonra ihtiyaç duyabileceğiniz malzemelerin bulunduğu bir Afet ve Acil Durum Çantanızın hazır ve ulaşılabilecek bir yerde olması önemlidir. Çanta, sorumlu veya vasisi olduğunuz kişi/kişiler (bebekler, yaşlılar, engelliler) ve varsa evcil hayvanlarınız için gerekli ihtiyaçları da içermelidir. Bir afet sonrası yiyecek, içecek ve acil ihtiyaçları temin edebileceğiniz yerlere ulaşamayabilirsiniz. Küçük yaralanmalarınız varsa bunları afet çantanızın içinde bulunan ilk yardım çantasındaki malzemelerle kendiniz giderebilirsiniz. Bu tip durumlar için afet çantanızın içinde olması gerekenleri doğru belirleyip, çantanızı kolay ulaşacağınız bir yerde saklamanız önem taşımaktadır.

Afet ve Acil Durum Çantasında Neler Olmalı?

Gıda ve Su 

Yüksek kalorili, vitamin ve karbonhidrat içeren, su kaybını önleyen ve dayanıklı (çabuk bozulmayan) gıdalar (Konserve, kuru meyveler) ve aralıklı olarak son kullanma tarihleri kontrol edilmelidir.  Her bir aile üyesi düşünülerek yeterli içme suyu alınmalıdır. 

Önemli belgeler

Aşağıdaki listede verilen belgelerin birer fotoğrafı cep telefonuna ve bulut ortamına yedeklenmelidir. 

  • Kimlik kartları (nüfus cüzdanı, ehliyet vb.)
  • Tapu, sigorta, ruhsat belgeleri
  • Zorunlu Deprem Poliçesi
  • Diplomalar
  • Pasaport, banka cüzdanı, varsa sağlık raporları vb.
  • Diğer (evcil hayvan sağlık karnesi, vb.)

Giyecekler

  • İç çamaşırı
  • Çorap
  • Yağmurluk

Hijyen malzemeler

  • Sabun ve Dezenfektanlar
  • Birkaç tane Maske
  • Diş fırçası ve macunu
  • Islak mendil
  • Tuvalet kâğıdı
  • Hijyenik ped 

Diğer malzemeler

  • İlk yardım çantası
  • Çok amaçlı çakı, 
  • Düdük, 
  • Küçük makas
  • Kâğıt, kurşun kalem
  • Pilli radyo, el feneri ve yedek piller (dayanıklı/uzun ömürlü pil seçilmeli)

Her ailenin tüm afetlere karşı bir acil durum ve afet olmadan evlerinde yapması gereken hazırlıklar, alacakları önlemler ile bir afet sırası ve sonrasındaki ilk 72 saatte profesyonel ekiplerle ilk müdahale ekipleri yardıma gelen kadar hayatlarını sürdürebilecekleri malzeme, ilaç ve benzeri hayati öneme sahip gereksinimlerin planlanarak işlendiği bir belgeye ihtiyaç bulunmaktadır. Aile üyelerinin birlikte hazırlaması gereken bu plan her 6 ayda bir mutlaka gözden geçirilerek olası değişikliklerin de plana işlenmesi elzemdir.

  • Aile Toplantısı
  • Tehlike Avı

Yapısal ve Yapısal Olmayan Tehlikeler

  • Deprem Çantası
  • İletişim Planı
  • Çök-Kapan-Tutun Hareketi
  • Buluşma Noktası
  • Güvenli Tahliye
  • Tatbikatlar

İşyeri Afet Planı

Her işyerinin tüm afetlere karşı bir acil durum ve afet olmadan işyerlerinde yapması gereken hazırlıklar, alacakları önlemler ile bir afet sırası ve sonrasındaki ilk 72 saatte profesyonel ekiplerle ilk müdahale ekipleri yardıma gelen kadar hayatlarını sürdürebilecekleri malzeme, ilaç ve benzeri hayati öneme sahip gereksinimlerin planlanarak işlendiği bir belgeye ihtiyaç bulunmaktadır. Şirket yetkilileri ile İSG uzmanlarının hazırlaması gereken bu plan her 6 ayda bir mutlaka gözden geçirilerek olası değişikliklerin de plana işlenmesi elzemdir. İSG yasası kapsamında Acil Durum Planı hazırlamak zorunluluğunda olan işyerleri ise bu planlarını yenileyerek büyük afetlerde yetersiz kalan planlarını Afet ve Acil Durum Planı haline dönüştürmeleri karşılacakları zararları azaltmak bakımından önemlidir.Büyük işletmeler ve sanayi kuruluşları için önerimiz Afet ve AciL Durum Planı’nın iki ayrı plan olarak hazırlamalarıdır. İlk plan risk Yönetim Planı, ikinci plan ise Kriz Yönetim Planı olarak adlandırılmalıdır. Risk Yönetim planında afet öncesi yapılması gereken tüm hazırlıklar, afet öncesi alınması gereken tüm önlemler, çalışanların ve ailelerinin  eğitimleri, tatbikatlar planlanmalıdır. Kriz Yönetim Planında ise afet sonrası hızlı müdahale ve iyileştirme çalışmaları planlanmalıdır.

  • Şirket Yönetim Toplantısı
  • Afet ve Acil Durum Yönetim Komitesi

Risk Yönetim Planı 

  • Tehlike Avı

Yapısal ve Yapısal Olmayan Tehlikeler

  • Deprem Çantası
  • İletişim Planı
  • Çök-Kapan-Tutun Hareketi
  • Toplanma Alanı
  • Güvenli Tahliye

Tedarik Zinciri Yönetim Planı

Tedarik zinciri yönetimi büyük ölçekli işletmelerde, sanayi kurumlarında önemli bir plan olup afet öncesi planlanarak afet sonrası bu planda öngörülen aksiyonların alınması afetin ekonomik etkisinin azaltılması ve normal hayat dönüş sürecini hızlandıran önemli bir çalışmadır

İş Sürekliliği Planı

İş sürekliliği planı ise genellikle deprem gibi çok uzun süren artçı deprem etkinliği dikkate alınmadan yapılmakta ve bu süreç genellikle 2-3 haftalık bir periyot için planlama yapılmaktadır. Halbuki, aletsel büyüklüğü 6,5 ve daha büyük bir depremin artçı depremler en az o bölgede 2 yıl sürmekte ve hissedilir her artçı depremde de çalışanlar yaşadıkları ana şokun travmasını tekrar tekrar yaşayarak üretimi ve hizmeti bırakarak işyeri dışına çıkmakta ve belirli bir süre sonra tekrar işyerlerine dönmektedir. Bu tür kayıplar işletmelerin uğradığı görülemeyen ancak şirketin üretim ve hizmet kalitesini bozan ve de işletmeye ekonomik olarak en büyük zarar veren sinsi bir kayıp olarak değerlendirilmelidir. Bunun üstesinden gelmek mümkün olup travma yaşamış tüm çalışanlara bu konuda psikososyal ve deprem sırasındaki doğru davranışların eğitiminin bir terapi gibi yapılarak bu kayıpların azaltılması mümkündür. İş sürekliliği planının deprem gibi uzun süreli afetler için özel bir plan kapsamında yapılması önerilir.

Eğitimler

İşletmelerde tüm çalışanların afet bilinci eğitiminden geçirilerek bir afet öncesi yapmaları gereken hazırlıklar ve planların neler olduğu, müdahale ekiplerinde çalışan kişilerin  çok daha ayrıntılı görev aldıkları çalışma grubu ile ilgili eğitimler alması önerilir. Üst düzey yöneticilerin ise afet bilinci eğitimlerinin yanı sıra afet yönetimi konusunda da bir eğitim almaları oldukça önemlidir. Tavsiyemiz sadece çalışanların değil tüm çalışanların da afet bilinci eğitimleri alarak afetlere dirençli bir kurum ve işletme oluşturulması çok önemlidir. Alınan bu eğitimlerle hem işletmenin can kayıpları azaltılacak hem de ekonomik kayıpları daha az olacaktır.

Tatbikatlar

İşyerlerinde yapılan hazırlıklar ve bir afet sırasında oluşacak kargaşa ve yaralanmaları önlemek amacıyla etrafınızda yaşanabilecek farklı tür afetler için senede en az 4 kere tatbikat düzenlenmesi önerilir. Bu tatbikatlar farklı türde afetler için olabileceği gibi farklı büyüklük ve bitkilerle de senaryolar çeşitlilendirilmelidir. Ayrıca tatbikatların bazen haberli, bazen habersiz, bazen masa başı tatbikat bazen de yarı haberli, yarı habersiz türlerinde yapılması işletmenin afetlere dirençliliğini artıran en önemli çabalardandır. Yapılan her tatbikat sonrası bir değerlendirme toplantısı yapılarak tatbikatta aksayan yönler, görülen yetersizlikler belirlenmeli ve bu zayıflıklar tatbikat raporuna yazılarak üst yönetime sunulmalıdır. Bu sayede bir tatbikatta görülen aksaklık, eksiklik ve yanlışlıklar bir sonraki tatbikata kadar yapılacak eğitim ve gereken malzeme satın almayla giderilmeye çalışılmalıdır. Tatbikatlar sadece yasal zorunlulukları yerine getirmek için göstermelik şekilde  yapılmamalı, tatbikatların mutlaka bir amacı da olası afetlere karşı yapılan çabaları denetlemek ve doğru davranışları yansıtmak amaçlamalıdır.

Planı Kontrol Et ve Güncelle 

Plan yaşanan diğer afetler, değişen teknoloji, tatbikat sonuçlarında görülen aksaklıklar ve eksiklikler nedeniyle her yıl mutlaka gözden geçirilmeli ve her 5 yılda bir de mutlaka tüm plan gözden geçirilerek yenilenmelidir.

Bina içerisindeyseniz…

Bulunduğunuz yer bir bina içerisi ise bir sarsıntı hissettiğinizde veya bazı uygulamalarla bir sarsıntı uyarısı aldığınızda öncelikle olarak panik yapılmamalıdır.   Bulunduğunuz konumda varsa sağlam bir eşyanın yanında, bir masa veya sıra altında, ya da bir koltuğun içinde Çök-Kapan-Tutun hareketi yaparak vücudunuzu küçülterek olası bina parçalarından, eşyaların üzerinize devrilerek sizi yaralamasından;  cam, fayans ve benzeri kesici eşya parçalarından korunmalısınız. Deprem anında yatakta, üçlü koltuk gibi bir konumdaysanız yatağın yanına boylu boyunca uzanarak bir elinizle yastık veya yorgan ile yüzünüzü, başınızı koruyup diğer elinizle karyola veya yatağa tutunmalısınız. Sarsıntı anında Çök-Kapan-Tutun hareketi yaparken sırtınızı camlara doğru dönmeli, olası cam, fayans veya porselen eşya parçalarından vücudunuzu sakınmalısınız. Unutmayın cam, porselen veya seramik eşyalar deprem sırasında kırılarak, patlayarak sizleri yaralayabilir. Ayrıca, mutfak ve banyoda bu tür eşyaların yanı sıra doğalgaz, ocak, sıcak su gibi birçok tehlike bulunmaktadır. Bu nedenle mutfaktaysanız sarsıntı sırasında bu tür eşyaların oluşturacağı yaralanmalardan ve kesiklerden korunmak için en iyi alternatif masanın altına girerek olası yaralanmalardan korunmalısınız.

  • Bulunduğunuz odadan veya konumdan asla başka odalara veya bina dışına kaçmaya çalışmayınız!
  • Balkonlardan, pencerelerden panikle atlamayınız!
  • Merdivenlere koşmayın ve asansör kullanmayınız!
  • Yanına sığınacak bir eşya bulamıyorsanız dizlerinizin üstünde yere çöküp bir elinizle ensenizi kapayın diğer elinizle yere tutunarak sarsıntı sırasında savrulmamaya, devrilmemeye çalışınız.
  • Sarsıntı durana kadar konumunuzu sakin bir şekilde koruyarak bekleyiniz.

Sarsıntı durduğunda…  

Sakin olun ve dikkatli hareket edin, üzerinizdeki ve etrafınızdaki beton parçaları, cam parçaları ve diğer tehlikeleri kontrol ediniz.

Yaralanıp yaralanmadığınızı, vücudunuzda bir kesik olup olmadığını kontrol ediniz.  

Elektrik düğmelerine dokunmayın, kibrit, çakmak yakmayın.

Artçı sarsıntı potansiyeline dikkat edin. Artçı sarsıntılar hissettiğinizde çök, kapan tutun hareketi yapınız.

Ciddi yaralanma, ambulans ve itfaiye gibi acil durumlar için yalnızca 112’i arayınız. 

Yerel yetkililerden ve ilk müdahale personelinin tüm talimatlarına uyunuz.   

Eviniz hasar görmüşse ve içinde kalmak güvenli değilse, yanınıza alacağınız afet ve acil durum çantanızı alarak daha güvenli bir yere güvenli bir şekilde tahliye olunuz.

Eviniz hasar görmüşse ancak içerde kalmanız güvenliyse, evinize sığının ve afet ve acil durum çantanızı kullanınız. 

Yüksek katlı bir binadaysanız…

Sarsıntı anında çök kapan tutun hareketi yaparak, Pencerelerden ve diğer tehlikelerden kaçınınız. Asansörleri kullanmayın. Yağmurlama sistemlerinin veya yangın alarmlarının devreye girebileceğini unutmayınız

Tekerlekli sandalyedeyseniz… 

Kilitleyin, kapanın ve tutunun. Tekerleklerinizi kilitleyin ve sarsıntı durana kadar yerinizde kalın. Başınızı ve boynunuzu daima kollarınızla, bir yastıkla, bir kitapla veya elinizde ne varsa koruyunuz.  

Yataktaysanız… 

Yatağın içindeyseniz ve yatağın yanına yere uzanamıyorsanız mümkünse Çök-Kapan-Tutun hareketini yaparak orada kalın,  hareket etme durumunuz mevcut değilse başınızı bir yastık veya battaniyeyle koruyun ve bir elinizle yatağı veya karyolayı tutarak sarsıntı geçmesini bekleyin. Eğer  sarsıntı kuvvetlenmeden inebiliyorsanız yatağın yanına yerde boylu boyunca uzanarak bir elinizle karyola veya yatağı tutup, diğer elinizle bir yastık, battaniye veya yorganla; mümkün değilse elinizle yüzünüzü koruyun. Çoğu yaralanmalar, insanlar saklanmak için koşmaya çalıştığında meydana gelmektedir.   

Kıyıya yakın veya sahildeyseniz… 

Güçlü bir sarsıntı hissederseniz tsunami riski nedeniyle en kısa sürede derhal yüksek bir yere tahliye gerçekleştiriniz. Yatay yönde koşarak, yürüyerek kaçmak yerine size en yakın bir banının en az 2. Kat seviyesinin üstüne çıkınız. Yetkililerin uyarı yapmasını beklemeyiniz, Trafikten, enkazdan ve diğer tehlikelerden kaçınmak için araba kullanmak yerine hızlı bir şekilde yürüyerek sahilden 5-6 m daha yüksek yerlere güdünüz.  

Bir stadyumda veya tiyatrodaysanız…

Koltuğunuzdan ayrılmayınız, başınızı ve boynunuzu korumak için eğilin veya yer varsa sıralar arasında yere yatınız. Sarsıntı bitene kadar hareket etmeyiniz. Sarsıntı durduğunda yetkililerin talimatlarını takip ederek yavaşça dışarı çıkınız. Artçı sarsıntılar sırasında da çök kapan tutun hareketi yapmayı unutmayınız. 

Metroda veya diğer toplu taşıma araçlarındaysanız…

Gerekmedikçe, kesinlikle metro ve trenden inilmemelidir. Elektriğe kapılabilirsiniz veya diğer hattan gelen başka bir metro yada tren size çarpabilir. Sarsıntı bitinceye kadar metro ya da trenin içinde, sıkıca tutturulmuş askı, korkuluk veya herhangi bir yere tutunmalı, metro veya tren personeli tarafından verilen talimatlara uyulmalıdır.  

Banyodaysanız…

Bulunduğunuz yerde dizlerinizin üstüne çökerek başınızı eğip, gözünüzü kapatın. Bir elinizle ensenizi (omurilik bölgenizi) koruyunuz, diğer elinizle döşemeye tutunarak kaymanızı ve savrulmayı önelemeye çalışın. Banyoda bulunan cam eşya, ayna ve fayanslar kırılabilir ve patlayabilir. Bu nedenle sarsıntı bitmeden asla koşmayınız veya banyodan çıkmak için çaba göstermeyiniz. Sarsıntı bittikten sonra da önce kendinizi  kontrol edin daha sonra çıkış yolunuzda cam parçaları ve fayans parçalarına dikkat ediniz. Banyo döşemesinde cam ve fayans parçaları varsa bunları havlu veya terlikle temizleyerek kendinize güvenli bir çıkış yolu sağlayın. Kendiniz yapamıyorsanız evde bulunan diğer kişilerden yardım isteyiniz. daha sonra hızlıca üstünüze uygun kıyafetler alarak deprem çantası ile birlikte güvenli tahliye yöntemini kullanarak toplanma alanına sakin ve dikkatli bir şekilde ininiz.

Açık alandaysanız…

Bulunduğunuz konum binalardan uzakta ise yere dizlerinizin üstünde çömelip, bir elinizle ensenizi koruyun, diğer elinizle yere yaslanarak savrulmayı ve kaymanızı engelleyiniz. kaldırımda iseniz bir kaç adım atarak binalardan uzaklaşıp dizlerinizin üstüne çökerek hedef küçültünüz ve sarsıntı bitene kadar konumunuzu koruyun.akin olmaya çalışarak, önce çevrenizde acil yardıma gerek duyanlara yardım ediniz. Sarsıntı bittikten sonra yıkılan binalara, kopan elektrik tellerine ve doğalgaz yangınlarına dikkat ederek açık bir alana veya yakınınızda bulunan bir parka erişmeye çalışınız. Telefon hatları yoğun olacağı için hatları gereksiz yere meşgul etmeyiniz.  

Deprem anında arabadaysanız;

Sarsıntı sırasında karayolunda seyir halindeyseniz; akan trafiği dikkat ederek yavaşlayarak yolu kapatmadan sağa yanaşıp durulmalıdır. Pencereler kapalı olarak araç içerisinde beklenmelidir. Sarsıntı durduktan sonra açık alanlara gidilmelidir. Sarsıntı güçlü ve şehre yakınsa araba ile seyahat etmekten kaçının. Trafik sıkışıklığı nedeniyle yolda kalabilir ve/veya acil müdahale ekiplerinin yolunu kilitleyerek acil ihtiyacı olan afetzedelere erişimi engellersiniz. Araç meskun mahallerde ya da güvenli bir yerde değilse (ağaç ya da enerji hatları veya direklerinin yanında, köprü üstünde vb.); durdurulmalı, sarsıntı bittikten sonra güvenli bir alanda park edilmelidir. 

Sarsıntı sırasında bir tünelin içindeyseniz ve çıkışa yakın değilseniz; araç durdurulup aşağıya inilmeli ve yanına Çök-Kapan-Tutun yaparak bir elinizle enseniz korunmalı, diğer elinizle araç tutulmalı veya bir eliniz yere yaslanarak savrulma veya kaymanız engellenmelidir. 

Kapalı bir otoparkta iseniz; araç dışına çıkılıp, arabanın yanında dizlerinizin üstüne çökerek, Çök-Kapan-Tutun hareketi yapmalısınız. Bir elinizle enseniz korunurken diğer elinizle, araç tutulmalı veya bir eliniz yere yaslanarak savrulma veya kaymanız engellenmelidir. Yukarıdan düşebilecek beton parçaları aracı ezebilir veya sizi sıkıştırabilir. Bu nedenle aracın yanında olmanız sizi muhtemelen koruyabilecektir.

Depremlerden sonra çıkan yangınlar oldukça sık görülen ikincil afetlerdir. Bu nedenle bir bina içerisindeyken gaz kokusu alırsanız, gaz vanasını kapatınız. Hiçbir elektrik düğmesine dokunmayın, cep telefonu kullanmayın. Camları ve kapıları açınız. Ve hemen binayı terk ediniz. Acil durum çantanızı yanınıza alarak, mahalle toplanma alanına doğru harekete geçin. Radyo ve televizyon gibi kitle iletişim araçlarıyla size yapılacak uyarıları dinleyiniz.

ENKAZ ALTINDA KALDIYSANIZ; 

Paniklemeden durumunuzu kontrol ediniz. Hareket kabiliyetiniz kısıtlanmışsa çıkış için hayatınızı riske atacak hareketlere kalkışmayınız.  İlk anda yıkıntılardan oluşan beton tozu nedeniyle bağırmayınız, hızlı nefes almayınız. Eğer mümkünse elbiseniz yoksa ellerinizle ağız ve burnunuzu kapatabiliyorsanız kapatıp öyle nefes alıp verin. İlk saatlerde profesyonel arama kurtarma ekiplerinin gelmesi çok zor olacağı için enerjinizi korumak, el kolunuzu çok fazla hareket ettirmemek önemli. Yapacağınız bu hızlı hareketler ortamdaki tozu kaldırarak nefes almanızı sıkıntıya sokabileceğinizi unutmayın.  Kurtarma ekipleri en kısa zamanda size ulaşmak için çaba gösterecektir. El ve ayaklarınızı kullanabiliyorsanız su, kalorifer, gaz tesisatlarına, zemine vurmak suretiyle varlığınızı duyurmaya çalışınız. Sesinizi kullanabiliyorsanız kurtarma ekiplerinin seslerini duymaya ve onlara seslenmeye çalışınız. Ancak enerjinizi kontrollü kullanınız.